دکتر سید حسن هاشمی
وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی
بسمه تعالی
وقوع حوادث و بلایای طبیعی، در تمام جهان و از جمله کشور ما همواره خسارتهای جبرانناپذیر انسانی و تبعات سنگین مالی را در پی داشته و خواهد داشت. شواهد نشان میدهد با پیشرفت دانش بشر، تلفات انسانی در پی رخداد حوادث و بلایا کاهش یافته اما تعداد افراد تأثیرپذیرفته از این وقایع و نیز میزان خسارت به اموال و داراییها به طور قابل توجهی رو به افزایش گذاشته است. این امر میتواند هشداری جدی برای سیاستگذاران، تصمیمسازان و تصمیمگیران جوامع مختلف باشد.
اسناد بالادستی ملی و بینالمللی برای مسئولان جمهوری اسلامی ایران نیز تکالیف متعددی را مشخص کردهاند. بهعنوان مثال بندهایی از سیاستهای کلی سلامت (ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب)، به ویژه بند 2 این سیاستها و از جمله «کاهش مخاطرات و آلودگیهای تهدیدکننده سلامت مبتنی بر شواهد معتبر علمی»، بر مواردی تأکید دارد که برای عملیاتی کردن آنها نیازمند توجه جدّی به مقولۀ مدیریت علمی، متوازن، همه جانبه و نظاممند حوادث و بلایا هستیم. عنایت به این موضوع را در اسناد مهم بینالمللی نیز میتوان به وضوح مشاهده کرد؛ از جمله «چارچوب جهانی کاهش خطر بلایا برای سالهای 2015 تا 2030» (معروف به چارچوب سِندای) که توسط سازمان ملل متحد، با مشارکت همۀ کشورها از جمله ایران، تهیه و تدوین شده است. در اولویتهای چهارگانۀ این سند نیز حوزه سلامت به طور ویژه مورد تأکید قرار گرفته است. موارد فوق دلایل محکمی است برای توجه جدی سیاستگذاران نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران به مقولۀ مدیریت خطر حوادث و بلایا.
خوشبختانه در کشور ما نظام سلامت همواره از پیشگامان توجه به مقولۀ ظرفیتسازی و توسعه دانش و فنآوری در حوادث و بلایا بوده است. تأسیس رشتۀ «سلامت در بلایا و فوریتها» در مقطع دکتری تخصصی از جمله اقداماتی است که موجب شده تعداد قابل توجهی پژوهشگر به تحقیق پیرامون ابعاد مختلف این حوزه بپردازند.
تدوین کتاب حاضر با مشارکت نویسندگان متخصص در عرصههای مرتبط، با هدایت فنی هیئت ممتحنه و ارزشیابی رشته سلامت در بلایا و فوریتها نیز گام بلندی در مستندسازی شواهد علمی بومی و عرضۀ آن به جویندگان دانش محسوب میشود؛ که امیدوارم مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.
فرصت را مغتنم شمرده برای نویسندگان و خوانندگان این کتاب ارزنده و همچنین پژوهشگران، دانشمندان و تلاشگران حوزههای عملیاتی این عرصه، آرزوی توفیق روزافزون مینمایم.